ANNE KARNINDA HAFTALIK BEBEK GELİŞİMİ

Hamilelik süresi çoğunlukla aylarla ifade edilirken, doktorlar haftaları esas alırlar. Son adetin ilk günü gebeliğin başlangıcı kabul edilir ve toplam gebelik süresi yaklaşık 280 gün, yani 40 hafta olarak hesaplanır. Aslında sperm ve yumurtanın birleşmesi; son adetin ilk gününden yaklaşık 14 gün sonra olmaktadır. Standardizasyon için pratikte son adet tarihi gebeliğin başladığı tarih olarak kabul edilir.

1 ve 2. HAFTA
Her iki yumurtalıkta gelişmeye başlayan bir grup yumurta hücresi spermle birleşme şansı en yüksek olan, en büyük yumurta haline gelmeye çalışırlar. Bu yarışı kazanan yumurta diğerlerinden belirgin olarak fazla büyüyüp "dominant folikül" haline gelir.

Bir süre sonra bazı hormonların etkisiyle bu dominant folikül çatlar yumurtlama olur. Yumurtlama sonrası sonra tüpler tarafından yakalanan yumurta yaklaşık 12-24 saat süreyle spermle birleşmeyi bekler. Birleşme olursa gebeliğin ilk aşaması başlar.

Eğer birleşme olmazsa yumurta kaybolur ve bunu takiben yaklaşık 14 gün sonra adet kanaması oluşur.

İki adet döneminin ortasına denk gelen yumurtanın çatladığı günler, kadının gebe kalma şansının en yüksek olduğu dönemdir. Genel olarak bir adet döneminde kadında sadece bir yumurta üretilir.

Bütün bu olaylar esnasında bir yandan da bebeğin yerleşeceği “endometrium” adı verilen rahim içindeki tabaka da yumurtalıkların ürettikleri hormona bağlı olarak  kalınlaşmaya başlamıştır. Bu kalınlaşma embriyonun rahim içinde rahatlıkla tutunmasını sağlar. Yani minik bebek için bir nevi yatak hazırlanır. Böylece yeni gelişecek olan canlının bütün ihtiyaçlarını karşılamak üzere vücudun bu kısmında kanlanma artar.

Bebeğinizin cinsiyetinin ne olacağı tamamen eşinizin sperm hücrelerinin taşıdığı X ve Y kromozomuna bağlıdır. Yani eşinizin X kromozomu taşıyan sperm hücresi yumurta hücrenizle birleşirse çocuğunuz kız, Y kromozomu taşıyan sperm hücresi yumurtanızla birleşirse bebeğiniz erkek olacaktır.

Yani cinsiyet, X veya Y kromozomu taşıyan sperm tarafından belirlenir.

3. - 4. HAFTA
Embriyo yumurta ve sperm birleştikten sonra tüplerde yolculuk ederek kalınlaşmış rahim iç duvarına yapışır.

Henüz adet gecikmesi olmamıştır. Bugünlerde adet kanamasını bekleyen anne eğer adet göremezse kanda veya idrarda gebelik testi yaptırabilir.

Hamileliğin ilk belirtisi adet kanamasının gecikmesidir. Bulantı hissi, sabah halsizliği ve kusma da gebeliğin evrensel belirtilerindendir. (Gebelikte Beslenme bölümüne bakınız.)

Anne adayı henüz bir değişiklik hissetmese de gebelik kesesi oluşmaya başlamıştır. Gelişen bebek artık sizden yeterli vitamin, folik asit, protein, kalsiyum, demir vb. beklemektedir. Özellikle gebe kalmadan bir ay öncesinden itibaren günde 400 mikrogram Folik asit almaya başlamalısınız.

5. HAFTA
Beklenen adet gecikmiştir. Sabah yorgunluğu, bulantı ve bazen kusma, aşerme, meme uçlarının koyulaşmaya başlaması, memede gerginlik, sık idrara çıkma gibi gebelik bulguları yavaş yavaş ortaya çıkmaya başlar. Ancak annede hiçbir belirti olmadan da gebelik devam edebilir.

Vaginal kanama ya da lekelenme ile karşılaşıldığında doktora danışılması gereklidir. Görülen kanama ciddi olmayabilir ancak; düşük ve dış gebelik olasılığı açısından değerlendirilmesi gereklidir. Kramp veya karın ağrısından şikayet ediliyorsa yine doktora başvurulmalıdır.

Gebelik kesesi artık ultrasonla 5. haftada görülebilir. Bu esnada kanda gebelik hormonları artmaya başlar. Gebelik kesesi rahim içinde yaklaşık 8-10 mm boyutunda koyu renkli bir halka şeklinde görülür. Ortalama 1,5 – 2 cm çapındaki gebelik kesesi içinde; kalp atışı olan embriyo ve yolc sac görülür.

Gebelik kesesi rahim ağzına veya rahimdeki sezaryen nedbesine yerleştiyse bebeğin eşinin yapışma bozuklukları gelişebilir. Önemli bir durumdur. Doktorunuz bunu kontrol edecektir.

6. HAFTA
Artık jinekolojik muayenede rahim ve vaginadaki değişmeler belirlenebilir. Gebelik bulantı veya kusmaları yoksa anne adayı yavaş yavaş kilo almaya başlar. Ancak bulantı ve kusma nedeniyle bir miktar kilo kaybı da olsa bunun bebek üzerinde olumsuz bir etkisi yoktur. İlk 3 ayda (12 hafta ) ortalama 1 kilo alınmaktadır.

7. HAFTA
Artık anne adayı vücudunda değişiklikler hissetmeye başlar. Sabah yorgunluğu ve aşerme gibi erken gebelik bulguları belirginleşmiştir. Memelerde dolgunluk ve gerginlik olur.

7. haftada embriyo bir yerfıstığı boyundadır. Gelişmenin bu fazında beyin hızlı geliştiğinden baş vücudun diğer kısımlarına göre daha büyük görülür.

6 ile 7. haftadan sonra bebeğinizin kalp atımı dakikada 120 vurudan 160 vuruya kadar artar.

8. HAFTA
Rahim gebelikten önce küçük bir mandalin büyüklüğündeyken, artık portakal büyüklüğüne ulaşmıştır. Büyümekte olan rahime bağlı olarak kasıkta, karnın alt kısımlarında gerilme ve zaman zaman kramp tarzında ağrılar olabilir. Ağrılar şiddetli ise mutlaka doktorunuza başvurmalısınız.
Bebeğiniz süratle büyümeye devam etmektedir. Embriyo iri bir kiraz boyutuna ulaşır. Baş halen büyük ve belirgin yapıdadır ve kalp çıkıntısının üzerine kıvrılmıştır. Yolc kesesi giderek küçülür.

9. HAFTA
Rahim hızla büyümektedir. Ancak hala gebelik dışarıdan belli olmamaktadır.

Bebeğiniz artık ultrasonografi ile rahatlıkla değerlendirilebilir. Yaklaşık bir çilek boyutundadır. İnsan şeklini kazanmıştır. Ultrasonda baş, gövde ve kollar-bacaklar saptanabilir. Bebeğin kol-bacak ve vücut hareketleri ultrasonda görülebilir.

10. HAFTA
Gebelik hala dışarıdan bakmakla belli değildir. Artık sonuna yaklaşmakla birlikte duygusal değişiklikler ve aşerme devam etmektedir.

Kalp büyük ölçüde gelişimini tamamlar Diz ve ayak belirginleşir. Ayak parmakları ve tırnakları belli olur. Kaslar güç kazanmaya başlar. Kız bebeklerde klitoris erkek bebeklerde ise penis gelişir. Böbrekleri idrar üretir, kol ve bacak hareketleri başlar. Boy: 5,5 cm. Ağırlık: 6 gr.dır. Hemen hemen bütün eklemler ve kasların oluşumu tamamlandığı için bebek artık su kesesi içinde hareket eder, ancak bu hareketleri sizin hissedebilmeniz mümkün değildir.

11. HAFTA
Annede, rahim karın alt kısmında ele gelebilir. Annenin diş etlerinde, tırnaklarında ve cildinde değişiklikler olabilir.

Gebeliğin en kritik dönemi artık sona ermiştir. Bu haftada beyin hızla büyümesini sürdürmektedir ve fetusun boyunun neredeyse yarısını baş oluşturmaktadır. Organ gelişimi büyük ölçüde tamamlanmıştır.

Böbreklerde idrar üretimi başladığından içinde yüzdüğü amniyon sıvısının da miktarı artmaya başlar ve bu haftada yaklaşık 50 ml olur. Bebek tekmeler atmasına rağmen anne henüz hissedemez. Boy: 7 cm. Ağırlık 8 gramdır. Gövdenin dışında gelişmiş olan bağırsaklar karın boşluğu içine doğru iyice hareket ederler.

İkili tarama testi ve ense kalınlığı ölçümü bu haftadan itibaren (12-13. haftada ideal) yapılabilir. Dikkat! Unutmayın!

12. HAFTA
Aşerme, bulantı-kusma ve sabah yorgunluğu azalmaya başlar. Bu zamana kadar yaklaşık 1-1,5 kg almış olabilirsiniz.

Bebeğin yüzü insan görünümündedir, ağız içinde ise üst damak birleşmeye başlamıştır. Ellerde ve ayaklarda tırnaklar belirmeye başlar. Bu haftada bebeğin bütün iç organları çalışır durumdadır. Cinsel organları cinsiyetini ortaya koyacak kadar gelişmiştir. Ultrasonda bu ayrımı yapmak mümkün olabilir, ancak yanılma payı yüksektir. Boy:8 cm, Ağırlık: 18 gr. İkili tarama testine dikkat!

13. HAFTA
Gebeliğin erken bulguları ve yarattığı şikayetler hemen hemen hiç kalmamıştır. Rahim büyüdükçe etrafını çevreleyen organları ve kendisini yerinde tutan bağları gerer. Bu hafif bir kasık ağrısı şeklinde algılanabilir. Şimdiye kadar bulantı-kusma, sabah yorgunluğu gibi nedenlerle kilo alamamışsanız artık kendinizi daha iyi hissetmeye ve kilo almaya başlayacaksınız.

Göbek kordonu plasentadan fetusa gerekli maddeleri taşırken, fetustaki atık maddeleri de annenin dolaşım sistemine aktarır.

Baş-popo uzunluğu 6-8 cm kadardır. Baş vücuttan büyük veya vücut kadardır. Gözler birbirine daha yakın, görünüm gittikçe daha çok insana benzemektedir. El ve ayak parmakları tamamen oluşmuş, eklemler çalışmaktadır.

14. HAFTA
Artık hamile olduğunuz dışarıdan bakıldığında yavaş yavaş anlaşılmaya başlar. Belinizde hafif ağrı, kabızlık, tansiyonunuzda hafif düşmeler olabilir. Bulantılar geçmiştir ama yine progesteronun gevşetici etkisi ile mide içeriği yemek borunuza geri dönebilir (reflü) ve yanma olabilir. Beslenme düzelir, enerjiniz artar. Pek çok kadın gebeliğin bu döneminde kaybettiği cinsel dürtülerine yeniden kavuşur. Herhangi bir sorun yok ise gebelikte cinsel ilişki yasak değildir.

Rahmin hızla büyümesi nedeni ile karın kaslarında gevşeme, ciltte (kalça, karın, bacak ve göğüslerde) çatlaklar (stria gravidarum) görülebilir. Gebelikte ortaya çıkan cilt çatlaklarının temelinde cilt altındaki bağ dokusunun içeriğinde kişisel farklılıklar yatar. Çünkü her gebede çatlak olmamaktadır. Çatlak önleyici kremler kullanılabilir.

Bebeğin baş popo uzunluğu 8-10 cm, ağırlığı yaklaşık 25 gramdır. Kulaklar başın arkasından daha öne ve yanlara doğru gelir. Çene belirginleşir. Bebeğiniz dışarıdan gelen uyarılara (rahime ultrason robu ile basınç yapıldığında) kıvrılıp doğrularak yanıt verir.

15. HAFTA
Rahminiz göbek deliğinizin 3-4 parmak altında hissedilebilir. Amnion sıvısı artmıştır. Dışarıdan da gebe olduğunuz anlaşılmaktadır.

Yatarken sol yan tarafınıza, rahatsız olursanız sağ tarafınıza yatmaya çalışın. Böyle bir yatış pozisyonu sizi rahatsız ederse sırt ve bacak arasına yastıklar koyabilirsiniz. Memelerden halk arasında kolostrum adı verilen açık renkli sıvı gelebilir. Bu normal bir durumdur.

Bebeğinizde hıçkırık görülebilir. Boyu yaklaşık 13 santime, kilosu 75 grama çıkmıştır. Gelişmekte olan bebeğin kafası üzerinde lanugo adı verilen ince ve ipeksi tüyler belirmeye başlar. Bu ilkel saçlar doğumda kaybolurlar. Bu dönemde bebeğin cildi oldukça incedir ve deri altında damarlar görülebilir.

16. HAFTA
Bebeğiniz büyüdükçe sizin rahminizde büyür ve genişler. Rahminiz 250 gram kadardır ve rahim göbek deliğinin 3 -4 parmak altında hissedilebilir.

Cinsiyet bazı durumlarda 12-14. haftalarda görülebilir, ya da gebeliğin son dönemlerine kadar hiç görülemeyebilir fakat bu çok nadir bir durumdur. Bu haftalarda bebeğin cinsiyetinin saptanması asıl olarak incelemeyi yapan hekimin tecrübesine bağlıdır.

İkili tarama testi yapılmadıysa Down sendromu açısından üçlü veya dörtlü tarama testi yapılabilir. Bu test için ideal zaman aralığı 16-18. haftalardır.

17. HAFTA
İştahınız gittikçe düzelmektedir. Yükünüz henüz çok ağır değildir, hareketleriniz çok kısıtlanmamıştır.

Eklemlerde gevşeme artarak devam etmektedir. Yataktan kalkarken önce yan dönüp sonra el ve kollarınızın yardımıyla kalkınız. Dengesiz ve ağır yükler taşımayınız. Yerden bir şey alırken belden eğilmeden diz çökerek alınız.

Bebeğin cilt altı yağ depoları bu gebelik haftasından itibaren hızla artmaya başlar. Bebeğin kemiklerinde kalsiyum depolama işlemi hızlanır. Bu hafta sonunda boy 18 cm, ağırlık 150 gr. dır.

18. HAFTA
Bebeğin büyümesine paralel olarak anne adayı da kilo almaya başlar. Bu haftalara kadar 2-4 kilo almak oldukça normaldir. Kalbiniz gebelik öncesine göre %30-50 daha fazla çalışmaktadır.

Bu haftada bebek el ve ayak parmaklarını sık sık açıp kapar. Barsaklarda mekonyum adı verilen ilk dışkı bu gebelik haftasından itibaren oluşmaya başlar. Bu hafta sonunda boy 20 cm, ağırlığı 210 gr’dır.

Bu hafta ile 22. hafta arasında yapılacak ayrıntılı bir ultrason muayenesi (2.düzey ultrason) ile normal gelişme, gebelik yaşı, bebeğin cinsiyeti ile ilgili oldukça güvenilir bilgiler elde edilebilir.

19. HAFTA
Bu dönemde büyüyen rahmin kasılmasına bağlı olarak hafif ağrılar olabilir. Kabızlık, bacaklarda kramp, sırt ağrıları olabilir. Gebelik hormonlarının etkisi ile yüz, omuz ve kollarda küçük damar uçlarındaki genişlemelere bağlı olarak kırmızılıklar görülebilir.

Bu haftadan itibaren bebeğin cildini sürekli olarak maruz kaldığı sıvı ortamdan koruma amaçlı vernik caseosa adı verilen madde üretilmeye başlanır. Bu madde beyaz renkli, krem kıvamında ve bebeğin cildini kaplayarak korur. Baş - popo uzunluğu 13 - 15 cm, boy 22 cm, ağırlık 280 gr’dır. Cilt transparan görünümde, altında da damarlar görünür haldedir. Saçları oluşur.

20. HAFTA
Rahim göbek deliğiniz hizasındadır. Bebeğin tırnak, saç ve kirpik oluşumu tamamlanmıştır, bu dönemde yapılacak bir ultrasonografik incelemede organları rahatlıkla seçilebilir. Vücudunun büyük bir kısmı lanugo olarak adlandırılan yumuşak ve tüylü bir tabaka ile kaplıdır.

Bebek anne karnında uyku ve uyanıklık dönemlerine girer. Anne, bebek hareketlerini hissetmeye başlar. Boy:25 cm, Ağırlık:340 gr.

21. HAFTA

Bu dönemde bebeğe yer kazandırabilmek amacıyla öne doğru genişleyen karından dolayı bel ve sırt ağrıları görülebilir. Rahim göbek hizasını geçmiştir. Artık çevrenizdekiler siz söylemeden gebe olduğunuzu kolaylıkla anlayabilir. Şimdiye kadar yaklaşık 3,5 -5 kg almış olmalısınız.

Karında düzensiz kasılmalar hissedilebilir. Genelde dinlenme ile geçen bu kasılmalar, düzenli aralıklarla tekrarlıyorsa veya dinlendikten sonraki bir saat içerisinde 4 defadan daha fazla görülüyorsa mutlaka doktora danışmak gereklidir.

Bebeğin kalp kası bu haftadan itibaren daha güçlü bir şekilde kan pompalamaya başlar. Bebeğin kalp atım sayısı 120-160 arasında değişir. Boy 28 cm, ağırlık 400 gr’dır.

22. HAFTA
Bacak krampları daha sık görülmeye başlar. Bazen aşırı derecede rahatsız edici olabilir. Kramp oluştuğunda sertleşen kasın tersi yönde bacaklarınızı germek krampın daha çabuk düzelmesini sağlayacaktır. Genel olarak kramplar uzun zamandır hareketsiz olan kasların gerinme türü hareketler sonrası uzun süreli kasılması şeklindedir. Bu nedenle hareketsiz uzun süre kalınan dönemler sonrası (uyku gibi) gerinmekten kaçınınız.

Artık dengenizi sağlamakta zaman zaman güçlük çektiğinizi fark edebilirsiniz. Karnınızın büyümesine bağlı olarak vücudunuzun denge merkezi yer değiştirmektedir. Bünye buna aynı hızda uyum sağlayamadığından dengenizi sağlamakta güçlük yaşayabilirsiniz.

Bebek bu dönemde gerçek bir insanın ufak bir modeli gibidir. Seslere hareketle yanıt verir ve güzel sesleri ayırt eder. Çocuğunuzla konuşabilir, hatta ona şarkılar söyleyebilirsiniz. Doğumdan sonra aynı seslerle bebeği daha kolay sakinleştirebilirsiniz. Göz kapakları oluşmuştur ve hareket ettirebilir. Bu hafta sonunda boy 29 cm, ağırlık 470 gr’dır.

23. HAFTA
Gebeliğin başından bu yana yaklaşık 4,5-5,5 kilo almış olmalısınız.
Eşiniz elini karnınıza koyduğunda bebeğinizin hareketlerini çok rahat hissedebilir, hatta bu hareketler dışarıdan gözle bile fark edilebilir.
Bu haftada bebeğin vücudu giderek normale dönmektedir. Ancak baş vücuda göre hala nispeten biraz daha büyük orta kulak kemikleri de gelişimini tamamlar ve sesler bebeğin işitme merkezine iletilmeye başlanır. Yani bebeğinizin kulakları duymaya başlar. Cilt hala kırışıktır, hızla kilo almaya devam edecektir. Lanugo kılları daha koyu bir renk alır. Boy 31 cm, ağırlık 550 gr’dır.

24. HAFTA
Kilo artış hızınız ayda 1-1,5 kilo civarında olmalıdır. Hızla kilo alır ve vücudunuzda şişlikler oluşmaya başlarsa doktorunuza danışın. Vaginada kokusuz, beyaz renkli vajinal akıntı görülebilir.

Oldukça buruşuk olan bebeğin cildini verniks olarak adlandırılan bir madde kaplamıştır. Bebek gözlerini açabilir. Doğduğu takdirde yaşam şansı henüz yok denecek kadar düşüktür. Boy:32 cm, Ağırlık:600 gr.

25. HAFTA
Karın içinde rahmin daha fazla yer kaplamasına bağlı olarak mide yanmaları ve hazımsızlık daha da artmıştır. Çocuk hareketlerinin en iyi duyulduğu dönemdir. Az ve sık yemeye, dinlenirken ayaklarınızı yukarıda tutmaya dikkat ediniz. Büyüyen rahmin baskı yapması ve dolaşımın bozulması nedeni ile bacaklarda ve belde ağrılar olabilir. Bazı gebelerde ise bileklerde, el parmaklarında ağrılar olabilir. Bu gibi durumlarda eli yüksekte tutmak, soğuk tatbiki uygulamak oldukça yararlı olmaktadır.

24-28. haftalarda 50 gr diyabet tarama testi yaptırmanız gerekmektedir. Bu test ile daha önce şeker hastalığı olmayan gebelerde bile sadece gebelikte ortaya çıkan, anne ve bebeği olumsuz derecede etkileyebilen şeker hastalığı (gestasyonel diyabet) araştırılır. Aç veya tok karına, günün herhangi bir saatinde 50 gr glikoz içerikli içecek içirildikten 1 saat sonra kan şekeri ölçülür, bu ölçüm 140 mg /dl altında olmalıdır.

Bebeğin cildi artık şeffaf görünümünü kaybetmektedir. Cilt kıvrımlarla kaplıdır. Kalp atımları stetoskopla veya bebeğin pozisyonu da uygunsa karna kulağını dayayan biri tarafından duyulabilir. Boy: 33 cm. Ağırlık: 700 gr.

26. HAFTA
Bu haftadan itibaren el ve ayak izleri oluşmaya başlar. Beyin fonksiyonları yeni doğanınkine benzer. Beynin uyku ve uyanıklık dönemlerine ait özellikler ayırt edilebilir. Boy yaklaşık 34 cm, ağırlık 820 gr.’dır.

27. HAFTA
Bu dönemde solunum ve uyku problemleri çekilebilir. Yatmadan önce kısa bir yürüyüşe çıkmak, ya da yatarken kullanılan yastık sayısının arttırılması önerilir.

Beyin ve akciğer gelişimini hızla sürdürmeye devam eder. Bebek parmağını emer ve böylece çene kasları gelişir.
Boy: 35 cm. Ağırlık: 1000 gr.

28. HAFTA
Bu haftada bebeğiniz hızla büyümeye devam edecek ve rahim içini mümkün olduğunca dolduracaktır. Rahim büyüklüğünüz neredeyse kaburgalarınızın seviyesine yaklaşmaktadır.

Bebeğin akciğerleri hızla yapı ve fonksiyon açısından dışarıda yaşamaya hazır hale gelmektedir. Beyinde (REM ) derin uyku (rüya) dalgaları tespit edilebilir. Erken doğum halinde yaşama olasılığı artmıştır. Zayıfça ağlayabilir, hıçkırır, vücudu yağ depolamaya başlar. Kişiliğin bu haftadan itibaren oluştuğu düşünülmektedir. Boy:36 cm. Ağırlık:1100 gr.

29. HAFTA
Son trimester denilen bu dönem 40 haftaya kadardır. Çoğu kadın bu trimester sırasında ortalama 5 kg alır. Bebeğiniz gözlerini açabilir ve başını rahim içinde sürekli döndürebilir. Yağ tabakaları oluşmaya devam eder. Duyuları tamamen gelişmiştir, ışık, ses, tat ve kokuyu algılayabilir. Boy: 38 cm. Ağırlık: 1300 gr'dır.

30. HAFTA
Annenin ağırlığı da 7 – 8 kilo kadar artmıştır. Bebek hareketleri sayılarak çocuğun sağlığı hakkında kabaca bilgi edinmek mümkündür. Bebek bir gün içerisinde, annenin uyanık olduğu yaklaşık 12 saatlik süre boyunca 10 kez hareket ediyorsa bu olumlu olarak yorumlanır. Daha az hareket ediyorsa doktorunuza danışmalısınız.

Bebeğiniz yaklaşık 1350 gr ağırlığında ve 45 cm uzunluğundadır.

31. HAFTA
Anne normalde 8-10 kg civarında kilo almış olabilir. Bebeğinizin yeri iyice daralmıştır ve kendine yer açmak için organlarınızı yukarı doğru itmekte, midenizi iyice sıkıştırmaktadır. Midenizde yanma ve sindirim güçlüğü olabilir.

Bebek daha az ama kuvvetli hareket etmektedir. Boyu 45 cm, ağırlığı 1750 gr kadardır. Gittikçe artan cilt altı yağ dokusuna bağlı olarak dolgunlaşmaktadır. İşitme duyusu iyice gelişmiştir, tanıdık sesleri ve müziği ayırabilir.

32. HAFTA
Bu haftadan itibaren doktor kontrollerine daha sık gitmelisiniz (2 hafta arayla ). Son ay ise doktor kontrollerine her hafta gitmelisiniz. Bu aylarda bazı annelerde meme başından "colostrum" denilen ilk süt gelebilir. Bebeğin büyüklüğü, pozisyonu ve içinde yüzdüğü sıvı miktarına bağlı olarak karın değişik şekillerde görülebilir. Daha önce doğum yapmış olsanız bile her gebeliği farklı algılayabilirsiniz.

Yatarken sol yana yatmaya ve bacak altı veya aralarına karnınızın yatağa dayandığı tarafa yastıklarla destek olabilirsiniz.

Bebeğiniz gözlerini açıp kapar ve solunum hareketleri yapar. Saçları alın sınırına uzanmış yağ ve kas dokusunda artış hızlanmıştır. Cilt altı yağ dokusu gelişmeye devam ettikçe bebeğinizin rengi kırmızıdan pembeye doğru dönmeye başlar.

Beyin gelişmesi hızlanmış, göz irisi ışık ve karanlığa cevap verir. Bebek uyur ve hareket eder. Boy:46 cm, Ağırlık:1800 gr.

33. HAFTA
Gebelikte artan relaxin hormonu uyluk eklemlerinizi gevşettiğinden yürüyüşünüz zorlaşır. Eller belde ve belinizi öne doğru iterek yürümeye başlarsınız. Özellikle geceleri rahat bir pozisyonda dinlenmelisiniz. El ve ayaklarınızda şişme varsa doktorunuzu aramalısınız. Bebeğinizin dışarıda yaşama şansı giderek artmaktadır. Akciğerlerden salgılanan surfaktan denilen bir madde artmaya başlamıştır. Bu maddelerin artışı ile bebeğin dış ortamda solunum sıkıntısı olmadan yaşama kabiliyeti artacaktır.

Bebek şimdi yaklaşık 2000 gr. ağırlığındadır ve 47 santimdir. Nefes alma pratiği yaparak akciğerlerini çalıştırmaktadır. Bu haftadan itibaren haftalık kilo artışınız olan 500 gr’ ın kabaca yarısı bebeğe gider. Bebeğiniz bundan sonraki yedi hafta boyunca doğum ağırlığının yarısından fazlasını alarak, rahmin dışındaki yaşam için kendini hazırlar.

Bu yağ depolanmalarından dolayı cilt kalınlaşır ve pembeleşir. Cilt rengi kırmızıdan pembeye döner.

34. HAFTA
Bu dönemdeki en yaygın şikayet yorgunluktur. Dinlenme ve her gün açık havada yapacağınız kısa yürüyüşler kaslarınızda rahatlama sağlar. Kilo artışı devam eder. “Braxton Hicks” denilen doğuma hazırlık sancıları rahmin zaman zaman sertleşmesine yol açar. Günde 8-10 kez bu ağrılar meydana gelebilir.

Doğum yaklaştıkça doktorunuz sizi doğum hakkında bilgilendirmeye başlar.

Siz ve bebeğinizin sağlığı açısından doktor kontrolleri sıklaştırılmalıdır. Bu muayeneler sırasında tansiyonunuz ölçülür, rahimin büyümesi kontrol edilir ve bebeğinizin ultrasonla ölçümleri yapılarak kilo artışı, amnion sıvısının miktarı, bebeğinizin rahim içindeki pozisyonu, plasentanın yerleşimi ve yapışma özellikleri değerlendirilir. Gerekiyorsa NST (non-stress test) ile bebeğinizin kalp atışları ve rahim kasılmaları değerlendirilir.

Bebeğiniz yaklaşık 2300 gr ağırlığındadır ve ortalama 47 cm. uzunluğundadır. Muhtemelen baş aşağıda pozisyonunu almıştır. Ancak pozisyon değiştirmeye devam edebilir. Kafa kemikleri halen oldukça yumuşaktır. Böylece bebeğin dar doğum kanalından çıkışını kolaylaştırırlar. Bebeğiniz ve böbrekleriniz için bol sıvı tüketmelisiniz.

35. HAFTA
Haftalık kilo artışınız 350-500 gramdır ve bebek sizin her hafta aldığınız kilonun yarısı kadar kilo almaktadır ( 180-250 gr ). Rahatlamak için duş yapmanız, istirahat etmeniz, açık havada kısa yürüyüşler yapmanız iyi gelecektir. Bebeğin hareketlerini izlemelisiniz. Günde 10 defadan daha az oynarsa doktorunuzla görüşmelisiniz.

Bebeğiniz 2500 gramın üzerindedir ve muhtemelen 50 cm.'ye yakın bir uzunluktadır. Bu haftada doğan bebeklerin yüzde 99'u yaşar. Akciğerler genellikle tamamen gelişmiştir ve 35 haftadan önce doğan bebeklerde veya prematürelerde ölüm nedeni olan solunum problemleri bu haftadan sonra daha kolaylıkla çözümlenir.

Bebeğinizin yağ depolaması devam eder. Tüm organ sistemleri gelişim ve olgunlaşmasını tamamlamıştır. İçinde yüzdüğü suya oranla rahim içinde daha fazla yer kaplamaya başladığından hareketleri de çok kolay olmayacaktır. Bebeğiniz 2600 gram kadardır.

36. HAFTA
Bu haftadan sonra doktorunuz sizi her hafta ultrasonla değerlendirmek için kontrole çağırabilir. Muhtemelen toplam 10 ile 12 kg. arasında kilo almışsınızdır.
Bebeğiniz 2800 gram kadardır. Yağ artık yanaklarda depolanmaya başlar, deri altında yağ dokusunun depolanmasından dolayı vücut daha dolgundur ve yüz cildindeki buruşukluklar kaybolur. Bebek yavaş yavaş doğum kanalına girmeye hazırlanır.

37. HAFTA
Artık bu haftadan itibaren bebeğinizin herhangi bir gün doğmasında sakınca yoktur. Yaklaşık 3000 gr. ağırlığındadır ve 51 cm. uzunluğundadır. Haftalık doktor ziyaretlerinizde doktorunuz bebeğinizin ne durumda olduğunu, rahim ağzında açılma olup olmadığını, bebeğin doğum kanalına ne kadar uzaklıkta olduğunu kontrol etmek isteyebilir. Bu dönemde hekiminizle net olarak doğum şekli hakkında konuşmalısınız. Ultrasonla bebeğinizin soluk alıp verme, kol-bacak ve büyük beden hareketlerinin izlenmesi bebeğinizin iyi durumda olduğunun da göstergesidir.

Bebeğinizin büyüklüğü arttığından rahim içinde hareket etmesi zorlaşır ve bebek hareketlerinde azalma fark edebilirsiniz. Bebeğiniz hareket ederken kendini daha çok hissettirmeye başlar. Geceleri sizi daha sık uyandırabilir. Vücudu iyice şekillenmiş, doğum kanalına yerleşme çalışmaları devam etmektedir. El ve ayak tırnakları artık parmakların ucuna kadar uzamıştır.

38. HAFTA
Artık her an doğum yapabilirsiniz ve artık bu zamanında bir doğum olarak tanımlanır. Araştırmalara göre doğumların ancak %5'i beklenen doğum tarihinde olmaktadır.

Bu haftada bebeğinizin kafa çevresi ile karın çevresi yaklaşık olarak birbirine eşittir. Bebeğiniz 3000 gr’ı geçmiştir ve yaklaşık 51 cm uzunluğundadır.

39. HAFTA
Bebeğiniz muhtemelen başı doğum kanalına girecek şekilde pozisyon almıştır. Halen bağışıklık sistemi tam gelişmemiştir ve plasenta aracılığı ile anneden antikorları ( bağışıklık hücreleri) almaya devam etmektedir. Sizden geçen antikorlar bebeğinizin doğum sonrası en az 6 ay süreyle enfeksiyonlara karşı mücadelesinde yardımcı olacaktır. Doğumdan sonra bebek, bazı antikorları (Ig A) anne sütünden almaya devam edecektir.
Son haftada amniyon zarı (su kesesi) açılabilir ve sularınız gelebilir. Bazen hızlı ve fazla miktarda olan su gelmesi, bazen çok yavaş olabilir. Hatta kendinizi idrar kaçırmış gibi hissedebilirsiniz. Miktarı ne olursa olsun sularınızın geldiğini düşünüyorsanız zaman kaybetmeden doktorunuzu aramalı ya da hastaneye gitmelisiniz.

Doğumun başlamasına ait diğer belirtiler sıklık ve şiddeti gittikçe artan, adet sancısına benzeyen, rahminizin sertleşmesiyle birlikte olan düzenli ağrılardır. Bir diğer belirti de “nişan” diye anılan rahim boynunu kapatan jölemsi yapının hafif kanamayla beraber vaginadan gelmesidir. Bu belirtiler başlamışsa doktorunuzu aramalısınız.

Artık bebek çok sık uyumaya başlamıştır. Doğum yaklaşmıştır. Boyu yaklaşık 51 santim, kilosu 3.250 gramdır.

40. HAFTA
Bebeğiniz doğum gününe hazırdır. Cildi pembe - kırmızı bir renkte, boyu yaklaşık 52 santim, kilosu 2500-4000 gram arasındadır.